قصیده المعلم از شاعر معاصر مصری احمد شوقی

 

1- قُم لِلمُعلِّمِ  وَفِّهِ  التَّبجیلا                                  کادَ المعلِّمُ  أن یکونَ رسُولا

به خاطر احترام و تعظیم مقابل معلم بایست چون که نزدیک است معلم در تعلیم علم و اخلاق مانند پیامبر باشد.

2- أعَلمتَ أشرفَ أو أجلَّ مِن الَّذی                        یَبنی و یُنشِیءُ أنفساً و عقولا

آیا کسی بهتر و شریف تر از آن کسی که اخلاق را در انسانها وعلم را در عقل ها می کارد می شناسی

3- سُبحانکَ  اللّهُمَّ  خیرَ معلِّمٍ                              عَلَّمتَ  بِالقلمِ  القرونَ الأولی

ای خدای پاک ومنزّه، تو اولین معلمی هستی که به انسان بوسیله قلم احوال قرن های اولیه راآموختی

4- أرسلتَ بالتَّوراةِ موسی مُرشدا                         و ابنَ البَتولِ  فَعَلَمَ   الإنجیلا

حضرت موسی را به همراه کتابش تورات برای هدایت مردم فرستادی و حضرت عیسی را با انجیل برای هدایت بشر به سوی خیر مبعوث نمودی

5- وَ فَجَرتَ َِینبوعَ البیانِ  مُحمَّداً                          فَسَقَی الحدیثَ،وناوَلَ التَّنزیلا

وچشمه های حکمت و بیان را به وسیله ی قرآن بر زبان حضرت محمد(ص) جاری ساختی تا با احادیث شریف و قرآن،  تعالیم و واجبات مسلمانان را به آنان یاد دهد

6- رَبّوا عَلَی الإنصافِ فِتیانَ الحِمی                      تَجِدوهُمُ  کَهفَ الحقوقِ کُهولا

در کودکی به اولاد خود انصاف را تعلیم دهید تا در بزرگی یا میان سالی حامی یا پناهگاه عدل و حق باشند

7- فَهوَ الَّذی یَبنی الطِّباعَ قَویمةً                          وَهوَالّذی ِیَبنی النّفوس عُدولا

إنصاف و حفظ حقوق دیگران است که طبع و سرشت انسان را سالم می کند و عدالت را در نفس انسان می کارد.

8- ویُقیمُ مَنطِقَ کلّ أعوجِ مَنطق                          و یُریهِ رأیاً فی الأمورِ أصیلا

انصاف است که کلام انسان را صحیح می گرداند و او را قادر می کند تا دیگران را قانع کند  وآراء محکم  و اصیل بدهد

9- و إذا أُصیبَ القومُ فی أخلاقِهِم                          فَأقِم  علیهِم  مَأتماً و عویلا

علم به تنهایی برای ساختن و اصلاح جامعه و پیشرفت مردم آن  کافی نیست بلکه اخلاق اهمیت زیادی در آن دارد و ملتی که اخلاق نداشته باشد لابد از بین خواهد رفت

10- و إذا النِّساءُ نَشَأنَ فی أُمّیَّةٍ                        رَضَعَ الرِّجالُ جهالةً و خُمولا

 اگر برای زنان فرصتی پیش نیاید تا علم و اخلاق بیاموزند  فرزندان آنها نیز جاهل و ضعیف به با خواهند آمد

11- لیسَ الیَتیمُ مَن إنتهی أبواهُ مِن                      هَمِّ الحیاةِ  ، و خَلَّفاهُ  ذَلیلا

یتیم کسی نیست که پدر و مادرش مرده باشند و او را تنهاو ذلیل در این دنیا  بگذارند.

12- إنَّ الیتیمَ هو الّذی تَلقَی لَهُ                            أُمّاً تَخَلَّت ، أو أباً  مَشغولا

بلکه  یتیم کسی است که مادرش در تربیت او  کم کاری کند و پدرش از پرورش  و توجه به او  غافل باشد